Асан Абдураҳманов: “Мобил тармоқни қандай ривожлантириш керак?”

Ҳозирги кунда алоқа соҳасида ишлаш нимани англатади? Ҳеч бўлмаганда, доимо ўрганиш, чунки телекоммуникация технологиялари ажойиб тезликда бир-бирини алмаштирмоқда. Кекса авлод ҳали ҳам дискли симли телефонларни эслашади, ҳозирда эса ҳатто олис вилоят марказларида ҳам уяли алоқа операторлари абонентлари смартфонлардан фойдаланишади. Beeline Uzbekistan тармоғини эксплуатация қилиш хизмати раҳбари Асан Абдураҳманов каби истеъдодли ўзбек алоқачилари улкан технологик ривожланишда кўмакдош бўлишади. Яқинда компаниянинг алоҳида эътирофига сазовор бўлган ходимлардан бири - телекоммуникация ривожига қўшган ҳиссаси учун олтин мукофот олди. У Beeline’да 23 йилдан бери фаолият юритади.

Деярли нолдан

Алоқа эволюциясини тасаввур қилиш учун замонавий смартфонларни йигирманчи аср қурилмалари билан солиштиришнинг ўзи етарли эмас. Инфратузилма қандай ўзгарганини тушуниш керак. Мобил телефонларнинг ишлаши ва уларнинг эгалари исталган жойда керакли одамга қўнғироқ қилишлари ёки интернетга киришлари учун кучли юқори технологияли тармоқ керак. Ушбу тармоқнинг абонентларга мавжудлиги телефоннинг сигналини суҳбатдошингизга етгунча "занжир бўйлаб" узатувчи таянч станциялар томонидан таъминланади. Демак: Асан Абдураҳманов иш бошлаганида компанияда ... 11 та база станциялари тармоғи мавжуд эди. Ҳозирда уларнинг сони 13 000 дан ошган. Beeline’нинг ўзи эса ҳали бўлмаган - компания Unitel номи остида фаолият юритган. Абдураҳмановнинг биринчи вазифаси эса Unitel коммутаторини Тошкент шаҳар телефон тармоғига улаш бўлган.

“Мен ўшанда ГТСда ишлаганман. Ёдингизда бўлса, 1990 йилларнинг биринчи ярмида шаҳар телефонида суҳбатдош билан боғланиш қийин эди. Шаҳар станциялари ўртасида маълумот узатиш учун янги технологиялар талаб қилинди ва Германия компанияси билан биргаликда ГТСда биринчи оптик толали ҳалқа ишга туширилди. 1997 йилда менинг бевосита иштироким билан Unitel коммутатори ушбу транспорт ҳалқасига уланди, бу эса абонентларга шаҳар телефонларига қўнғироқ қилиш имконини берди – ўша пайтдан бошлаб компаниянинг тижорат тарихи аслида бошланди. Айнан шу лойиҳа давомида Unitel мени пайқаб қолди ва мобил алоқанинг мутлақо янги соҳасида ишлашни таклиф қилди”, — дейди Асан Абдураҳмонов.

Ёш алоқачи мамнуният билан рози бўлди, гарчи бу ҳар жиҳатдан "бошқа иш" бўлса-да: янги жамоа, тубдан бошқа технологиялар, ноодатий қурилмалар. Абонентлар ҳам улар билан қийинчиликларга дуч келишди ҳамда муҳандис Абдураҳманов созлаш ва таъмирлашда ёрдам берди, баъзида турли хил меню элементларини қандай киритиш кераклигини тушунтирди. У олти йил давомида абонент терминаллари учун ёрдамчи муҳандис бўлиб ишлаган. Ва кейин унинг ҳаётида янги босқич бошланди - компания Ўзбекистонда тармоқни жиддий равишда кенгайтиришга қарор қилди. Асан Абдураҳмонов янги база станцияларини ишга тушириш лойиҳасига қўшилди.

«База» яратиш

Мутахассис бўлмаган одамнинг фикрига кўра, базавий станциянинг (БС) ишга туширилиши баъзан шундай кўринади: муҳандислар антеннани томга ёки устунга олиб чиқиб, нисбатан айтганда, розеткага улашади - тамом, иш бажарилди. Аслида эса, жараён узоқ ва мураккаб бўлиб, мутахассисдан юқори малакали ва кўп қиррали билимларни талаб қилади.

Биринчидан, сиз таянч станция учун мос жойни топишингиз керак, шунда у радио сигналини шовқинсиз узатади ва имкон қадар кўпроқ ҳудудни қамраб олади. Иккинчидан, алоқа воситаларини ўрнатиш ва ишлатиш учун давлат органларидан рухсат олиш, БС ўрнатилган ҳудуд ёки бинонинг эгаси билан ижара шартномасини тузиш керак. Учинчидан, таянч станцияни ўрнатиш (ва бу шунчаки антенналар эмас: яқин атрофда турли хил «аппарат» бўлган бутун «кабинет» мавжуд), янги станция тармоқдаги бошқа элементлар билан муаммосиз ўзаро таъсир қилишига ишонч ҳосил қилиш керак. Барча ҳужжатларни қабул қилишни ҳисобга олган ҳолда битта БС сайтини ишга тушириш бир неча ой давом этиши мумкин.

Таркибига Абдураҳманов ҳам кирган жамоа қисқа вақт ичида Тошкент вилоятида ўнлаб янги «база»ларни муваффақиятли ишга туширди. Ва тез орада унга транспорт тармоғи гуруҳининг раҳбари бўлиш таклиф қилинди.

“Ўша пайтда менда бор-йўғи учта ходим бор эди. Биз ҳудудларга ҳам, пойтахтдаги тармоқларга ҳам ёрдам бердик. Маълумки, вазифалар рўйхати доимо ўсиб борди, янги мутахассислар пайдо бўлди ва вақт ўтиши билан мен ўз жамоам билан бирга Тармоқ операциялари хизматининг раҳбарига айландим. Айниқса, унинг яратилишидан фахрланаман. Менимча, бундай малакали мутахассислар нафақат мамлакатимизда, балки бутун дунёда кам!” - дейди Абдураҳманов.

Ишқибозлар учун иш

Асан Абдураҳмоновнинг жамоаси амалга ошираётган лойиҳалар ҳақида гапириш осон эмас. Чунки кўп вазифаларнинг моҳияти фақат профессионалга тушунарли. Шундай қилиб, аналог алоқадан маълумотларни пакетли узатиш технологияларига ўтиш нимани англатишини фақат мутахассис тўлиқ тушунади - аслида бу бошқатдан ўрганиш дегани. Рақамли технологиялар ҳам зериктирмайди: ҳар бир неча йилда янги авлод ускуналари пайдо бўлади, бунда мутаассибликка жой қолмайди! Ҳар бир янги профессионаллик эса муқаррар равишда ўзига жалб қилади. Шу боис, Асан Абдураҳманов йигирма йилдан ортиқ бир корхонада ишласа ҳам, “бир жойда жуда узоқ қолиб кетдим” деган фикрда эмас. Шу қаторда эришилган натижалар ҳам илҳомлантиради. Ютуқларнинг бирини айтиб ўтдик: базавий станциялар сони минг баробарга ошди, алоқа бутун мамлакатни қамраб олди. Натижада абонентлар сони ортди. 23 йил олдин компаниянинг мижозлари 1000 дан кам эди. Ҳозир эса миллионлар. Улар билан муносабатлар эса кўп жиҳатдан Beeline Uzbekistan муҳандислари томонидан қанчалик ишончли ва сифатли алоқа таъминланишига боғлиқ.

“Тармоқнинг ишлаши жуда масъулиятли. Бизнинг бутун жамоамиз, олтита бўлимнинг ҳар бири мувофиқлаштирилган ишисиз, абонентларга керак бўлган хизматлар сифатини кафолатлаш мумкин эмас эди. Яхшиямки, биз "мумкин эмас" сўзини ишлатмайдиган одамларни йиғдик. Кўпчилик бу ерга талабалик чоғидан келган, ҳозир эса ҳақиқий профессионалларга айланишган. Чунки компанияда ходимларнинг ўсиши учун барча шароит яратилган. Ёш мутахассисларда ривожланишга, шахсан ўз олдига улкан мақсадлар қўйишдан қўрқмаслик, бу муаммоларни ҳал қилишда ҳамкасбларини жалб қилиш истаги етарли. Мутахассислар жамоасида ишлашдан фақат фахрланиш мумкин!” – дейди Асан Абдураҳманов.

Албатта, Хизмат раҳбарининг ҳаёти нафақат иш кунларидан иборат. Асан Абдураҳмонов дам олиш кунларини оиласи – рафиқаси ва икки вояга етган фарзанди, дўстлари билан суҳбатга бағишлайди. Кечқурун, ҳафтада бир неча марта - ўн ёшидан бошлаб қизиққан футбол билан шуғулланади. Аммо Beeline’нинг фахрий ходими шу дақиқаларда ҳам алоқа ҳақида унутмайди.

“Ишимиз ўзига хос хусусияти қуйидагича: одамлар кунига 24 соат, йилига 365 кун телефонларидан фойдаланишади, – дейди Асан Абдураҳманов. – Биз офисдан чиққанимизда ҳам ишда қоламиз. Ҳар доим зудлик билан ҳал қилиниши керак бўлган муаммо бўлиши мумкин. Агар инсон бунга тайёр бўлса, жамоамизда ўзини қадрдондек ҳис қилади”.