ЕИ агрокомиссари - Украина учун ғалла эмбаргосини узайтириш тарафдори

Европанинг қишлоқ хўжалиги бўйича комиссари Януш Войцеховский 12 сентябр, сешанба куни Европарламентда Украина ғалласини Полша, Руминия, Болгария, Венгрия ва Словакияга олиб киришга қўйилган вақтинчалик тақиқни узайтириш ғоясини қўллаб-қувватлашини айтди. Унинг фикрича, Европа комиссияси томонидан қабул қилинган ушбу фавқулодда чора самарали. «Вақтинчалик профилактик чора-тадбирларнинг киритилиши Украина билан чегарадош мамлакатлар бозорларини тузатди ва барқарорлаштирди. Бу «бирдамлик чизиғи» бўйлаб Украина донининг экспортини чеклаб қўймади», деди у Страсбургда депутатлар билан суҳбатда. 

Европа комиссарининг сўзларига кўра, Украина қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини беш мамлакатга олиб киришга вақтинчалик тақиқ жорий этилгунга қадар Украинадан «бирдамлик чизиғи» бўйлаб ойига ўртача 2,9 миллион тонна дон экспорт қилинган – 2022 йил майдан 2023 йил апрелигача жами 34,8 миллион тонна. Шу билан бирга, вақтинчалик эмбарго киритилгандан сўнг, ойлик кўрсаткич 3,2 миллион тоннани ташкил этди - 2023 йилнинг майидан июлигача жами 9,6 миллион тонна. 

Войцеховский таъкидлашича, экспортнинг «бирдамлик йўналишлари» бўйича ўсишига Россиянинг Қора денгиздаги «ғалла битими»дан чиқиши, шунингдек, Европа Иттифоқи ва унинг давлатларининг муқобил йўналишларни, асосан Дунай йўлагини ривожлантириш бўйича кенг кўламли саъй-ҳаракатлари таъсир қилган. Ушбу саъй-ҳаракатлар туфайли соҳадаги логистика харажатлари деярли 50 фоизга қисқарди, деди Европа комиссари. Унинг прогнозларига кўра, сентябр ойида ушбу линия орқали Украинадан 3 миллион тонна ғалла экспорт қилиш, йил охиригача эса бу кўрсаткични ойига 4 миллион тоннага етказиш мумкин бўлади. 

Украина ғалласи бўйича мувофиқлаштирув платформаси транспорт субсидиялари мавзусини кўриб чиқади 

Шу билан бирга, бошқа муқобил йўналишлардан, масалан, Болтиқбўйи ва Адриатикага олиб борадиган темирйўллардан фойдаланиш учун молиявий субсидиялар керак, деб таъкидлади Войцеховский, чунки транспортнинг юқори нархи йўналишларни рақобатбардош қилмайди. Шу тариқа, Украина томонининг ҳисоб-китобларига кўра, бундай транзитнинг қўшимча харажатларини қоплаш учун ҳар бир тонна маҳсулот учун 20-40 евро назарда тутилиши керак. 

Европа комиссари ушбу режани 13 сентябр, чоршанба куни бўлиб ўтадиган Полша, Руминия, Венгрия, Болгария ва Словакия, шунингдек, Украина, Молдова ва Еврокомиссия иштирокидаги мувофиқлаштирув платформасининг навбатдаги йиғилишида тақдим этиш ниятида. 15 сентябр куни Украинанинг тўртта маҳсулотини беш қўшни давлатга олиб киришга қўйилган вақтинчалик тақиқ муддати тугайди. Киев уни узайтирмасликка чақирмоқда, Варшава эса Брюссел буни қилмаса, чорани бир томонлама жорий этишини айтмоқда. 

Европарламент Еврокомиссияни танқид қилди, баъзи депутатлар уни Полша бозорида Украина дони билан боғлиқ муаммоларга ва Полша ҳукуматининг сиёсатига ўз вақтида реакция билдирмаганликда айблади.