Яқин Шарқ: ЕК раҳбари вазиятга ечим топиш бўйича таклиф билан чиқди

Европа комиссияси (ЕК) раиси Урсула фон дер Ляйен 6 ноябр, душанба куни Яқин Шарқдаги можарони бартараф этишнинг бешта асосий тамойилини тақдим этди. Минтақада тинчликка эришиш учун халқаро саъй-ҳаракатлар вақти келди, деди у Брюсселда бўлиб ўтган ЕИ элчиларининг учрашувида. Таклифлар «ғайритабиий» бўлиб туюлиши мумкин, аммо «тинчлик ва хавфсизликда икки давлатнинг ёнма-ён мавжудлигига асосланган узоқ муддатли ечим топишга» ҳаракат қилиш керак, деди фон дер Ляйен. 

Аввало, Ғазо сектори жангчиларга бошпана бериши керак эмас, деб таъкидлади ЕК раҳбари. «Биз Ғазо секторидаги олдинги урушлардан кейин нима бўлганини биламиз. ҲАМАС дарҳол ўз арсеналини тўлдиришга ва кейинги можарога тайёргарлик кўришга киришди, - дея тушунтирди у. - Бу яна содир бўлиши мумкин эмас. Ғазо секторида жангчиларнинг бўлмаслиги ҳақида турли фикрлар муҳокама қилинмоқда, шу жумладан, БМТ мандати остида халқаро тинчликпарвар кучлар яратиш масаласи кўриб чиқилмоқда».

Иккинчидан, Еврокомиссия раҳбарининг фикрича, ҲАМАС ташкилоти Ғазо секторини назорат қила олмайди ёки бошқара олмайди. «Фақат битта Фаластин миллий маъмурияти ва битта Фаластин давлати бўлиши керак», деди фон дер Ляйен. 

Брюссел - Ғазо блокадасига қарши 

«Учинчидан, Ғазода Исроил хавфсизлик кучларининг узоқ муддатли бўлиши мумкин эмас, - деб давом этди фон дер Ляйен. Ғазо - келажакдаги ҳар қандай Фаластин давлатининг муҳим қисмидир». Тўртинчидан, фаластинликларнинг Ғазодан мажбуран чиқариб юборилиши қабул қилиниши мумкин эмас, деди ЕК раҳбари. Унинг сўзларига кўра, бундай қадам минтақада беқарорликни кучайтириш билангина таҳдид солади.

Фон дер Ляйен тилга олинган бешинчи ва якуний асосий тамойил - Ғазо секторининг давом этаётган блокадаси қабул қилиниши мумкин эмаслиги. «Бу сиёсат иш бермаяпти. ҲАМАС ўз арсеналини кўпайтиришда давом этмоқда, Ғазо эса иқтисод таназзулга юз тутди, - дейди немис сиёсатчиси. - Ғазодаги ёшларнинг 70 фоизи ишсиз. Бу вазиятнинг янада кескинлашишига олиб келиши мумкин». 

«Охир-оқибат, исроилликлар ва фаластинликлар ривожланиш йўлини ўзи келишиб олиши керак. Лекин ишончим комилки, биз халқаро саъй-ҳаракатлар давомида умумий тил топишга ёрдам берадиган урушдан кейинги тамойилларни таклиф қилиш орқали ўз ҳиссамизни қўшишимиз керак», - дея Европа комиссияси раиси ўз ташаббусини тушунтирди. 

Исроил-Фаластин можароси

7 октябр куни эрталаб ҲАМАСнинг ҳарбий қаноти - «Иззаддин ал-Қассам бригадалари» Исроилга қарши «Ал-Ақсо тўфони» операцияси бошланганини эълон қилди. Ғазо секторидан Исроил томон минглаб ракеталар отилди, қуролли гуруҳлар Исроил аҳоли пунктларига кирди.

ҲАМАСнинг билдиришича, операция босиб олинган Шарқий Қуддусдаги Ал-Ақсо масжидига бостириб кириш ва исроиллик муҳожирларнинг фаластинликларга нисбатан зўравонлиги кучайиб бораётганига жавобан амалга оширилган. 

Бунга жавобан Исроил армияси Ғазо секторида ҲАМАСга қарши ўнлаб қирувчи самолётлардан фойдаланган ҳолда «Темир қиличлар» операцияси бошланганини эълон қилди. 

Исроил-Фаластин можароси авж олгандан бери 10 мингга яқин фаластинлик ҳалок бўлди. Исроилда қурбонлар сони 1400 дан ошади. Ғазонинг 2,3 миллион аҳолиси Исроилнинг ҳаводан оммавий бомбардимон қилиши ва эксклавнинг тўлиқ блокадаси туфайли озиқ-овқат, сув ва дори-дармонлар танқислигидан азият чекмоқда.