Минбардаги 25 соат: сенатор Букер нега бундай қилди?

Бугун халқ томонидан унинг манфаатларини ҳукумат даражасида ҳимоя қилиши учун сайланган сенатор минбарда туриб нақ 25 соат давомида нутқ сўзлагани ҳақида гаплашамиз. Йўқ, бу воқеа сиз ўйлаган сенатда эмас, АҚШ сенатида кузатилди. 55 ёшли сенатор Кори Букер 25 соат-у 5 дақиқа минбарда туриб Доналд Трампни танқид қилди. Бу сенат тарихидаги энг узун нутқ бўлди.

Демократ Кори Букер 2013 йил Ню Жерсидан АҚШ сенатига сайланган. 2014 ва 2020 йилларда яна икки марта сайловда ютган. Сенатор нутқи давомида Доналд Трамп ва унинг маъмурияти олиб бораётган сиёсатни танқид қилди. Душанба куни кечқурун минбарга чиқиб келаркан, сенатор Букер жисмоний ҳолати имкон бергунига қадар нутқ сўзлашини айтади.

Узоқ нутқ сўзлаш бўйича аввалги рекорд республикачи сенатор Стром Термондга тегишли эди. Жанубий каролиналик сенатор 68 йил аввал фуқаролик тўғрисида қонунга қарши позициясини ифода этиш учун 24 соат-у 18 дақиқа давомида АҚШ сенатида нутқ сўзлаган. Шу тариқа демократ Букер ноодатий рекордни янгилади. У сайловдаги мағлубиятдан тушкунликка тушиб қолган демократларини курашга ундаш учун мана шундай узун нутқ сўзлашга қарор қилган. Охирги вақтларда Америкадаги демократик партия тарафдорлари партия Трампга қарши ҳеч нима қила олмаётганидан норози бўлишмоқда. Сенатор Букер бу ўзига хос исён орқали партиядошларини қатъиятли бўлишга чақирган кўринади.

Шунингдек, сенатор тўхтовсиз чиқиш қилиш орқали сенатнинг фаолиятига, яъни Трампнинг навбатдаги ташаббуслари тасдиқланишига халақит беришга уринган. Сиёсатчи бунга эришди ҳам. Сенат кун тартибидаги қатор масалаларни бошқа кунга қолдирди. Чунки минбардаги сенатор сўзини бўлиш мумкин эмасди.

Сенатор Букер амалдаги президент Доналд Трамп ва иттифоқчиси Илон Маскнинг қисқартириш сиёсати мамлакатга зарар келтираётганини айтди. Трампни НАТОни кучсизлантираётгани, Путинга оғишаётгани, Украина президенти Зеленскийни диктатор деб атагани, Гренландия ва Канадага таҳдид қилаётгани учун қоралади.

Ҳожатга чиқмай 25 соат-а?!

Кўпчилик сенатор Букер қандай қилиб 25 соат минбарда туриб гапирди, инсон бунча вақт бир хил ҳолатда туриб, бунинг устига ҳожатхонага чиқмай гапира олмайди-ку, деб айтмоқда. Журналистлар тарихий чиқишидан кейин демократдан шу ҳақда сўрашди. Букер ҳожатхонага чиқишга эҳтиёж сезмаслик учун жума кунидан бошлаб – минбарга чиқишидан уч кун аввал овқат ейишни тўхтатганини айтди. Бир кун қолганида сув ҳам ичмаган. У фақат нутқи бошланишидан аввал бироз сув ичиб олган.

Нафас ростлаши учун демократ ҳамкасблари унга ора-орада саволлар бериб туришган. «Вақт ўтган сайин мушаклар тортиша бошлади, спазмга ўхшаган ҳолат юзага келди», дейди сиёсатчи. 25 соат-у 5 дақиқа давом этган нутқи тугагач, сенатор Букер минбарни оқсоқланиб тарк этган.

Ана шунақа гаплар. Америкалик сенаторнинг 25 соатлик нутқи дунёда ҳеч нимани ўзгартиргани йўқ, АҚШнинг ўзида ҳам. Ҳукмрон республикачилар унинг узун нутқини тингламаган бўлишса ҳам керак. Трампнинг партиядошлари ўзлари хоҳлаган ташаббусни ўша куни бўлмаса, бошқа кунда тасдиқлатиб олаверишади. Сенатор Букер ҳам буни яхши биларди. Бу нутқидан кейин сенатор Instagram’да юлдузга ҳам айланмади, унинг маошини ҳам кўтаришгани йўқ, сенатор буни ҳам яхши биларди. Шунчаки бу инсон уни сайлаган Ню Жерсидаги америкаликлар олдида масъулияти борлигини ҳис қилди. Эй демократлар, давлатимиз номидан қўшниларимизга таҳдид қилишяпти, нега индамайсизлар, деган чақириқларга виждони дош бермади. Катта ёнғинни ўчириш учун сув олиб бораётган чумоли ривоятидаги каби унинг томони аниқлигини кўрсатди. Мана шунақа сенаторлар ҳам бор дунёда...

Ўткир Жалолхонов тайёрлади.

Тасвирчи ва монтаж устаси – Фахриддин Ҳотамов.