Жаҳон | 22:09 / 24.04.2025
1469
5 дақиқада ўқилади

Муддат қўювчи Трамп: бунинг охири борми?

Доналд Трамп сабаб охирги вақтларда дедлайн деган сўзни тез-тез ишлатяпмиз. Авваллари бу сўзни фақат футбол менежер ўйини учун таркибни янгилаш олдидан ишлатардик. Дедлайн инглизча сўз бўлиб, бирор ишни бажариш учун белгиланган энг охирги муддат дегани. Масалан, футбол менежер ўйинида белгиланган дедлайнгача таркибни янгилашга улгурмасангиз, имкониятингиз куяди, сизга ҳокимиятдаги амакингиз ҳам ёрдам беролмайди. Бироқ Трампнинг дедлайнлари бунақа жиддий бўлиб чиқмади. Бутун бошли Америка президенти белгилаган муддат оддий виртуал ўйиндаги муддат каби ҳам бўлолмаяпти.

Video thumbnail
{Yii::t(}
Ўтказиб юбориш 6s

Бир кун, уч кун, юз кун...

Трамп сайлов кампанияси вақтидаёқ президент бўлса, инаугурациядан бир кун ўтиб, севимли шакарсиз кола чақирадиган тугмани Овал кабинетга қайтаришдек муҳим ишни ҳам бир чеккага суриб, Украинадаги урушни тўхтатишини айтганди. Аммо Трамп президентликка қайтганига 4 ой бўлди. Овал кабинетга кола чақирадиган тугма қайтди, лекин уруш ҳали тугагани йўқ. Буюк стратеглигини айтаётган Доналд Жон Трамп айланиб, ўргилиб урушни тугатиш учун Қрим Россияники эканини тан олиш керак деб ўтирибди.

Трамп маъмурияти уруш бир кунда тугамагач ўзларини оқлаш учун энг осон йўлга ўтишди-да, Жо Байден бошланишига йўл қўйиб берган урушни бир кунда тугатиб бўлмайди, дейишди. Ваҳоланки, Трампдан бошқа ҳамма шундоғам урушни бир кунда тугатиб бўлмайди деётганди.

Кейин янги муддатлар пайдо бўлди. Хусусан, Трамп президентлигининг дастлабки 100 кунида урушни тугатаркан деган гаплар чиқди. Аммо юз кунлик юбилей ҳам ўтди, уруш ҳамон давом этмоқда. Кейин ўтган ҳафта жаноб Трамп етар энди, тоқати тоқ бўлди, ҳафта охиригача Россия ўт очишни тўхтатиш бўйича аниқ жавоб бермаса, биз орадан чиқамиз, деб Путинга уч кун муҳлат берди. Бу муҳлат ҳам ўтиб кетди, уруш тугагани йўқ. Руслар ва украинлар зах окопларда мантиқсиз уруш сабаб ўлишда давом этмоқда.

«Россия билан келишдик»

Шу кунларда Трамп АҚШ урушни тугатиш бўйича Россия билан келишувга эришганини айтди: «Россия билан келишдик деб ўйлайман. Энди Зеленский билан келишиш керак. У билан келишиш осон бўлади деб ўйлагандим, бундай бўлмаяпти, лекин бу табиий ҳол. Икки томон билан ҳам келишувимиз бор деб ўйлайман», деди Трамп журналистлар билан учрашув вақтида.

Сўзи давомида Трамп Путин ва Зеленскийни кучли одамлар деб атади. «Менимча, Лондондаги учрашувлар яхши ўтди. Энди икки одам, икки кучли одам келишиши керак. Шунда одам ўлдириш тугайди», деди Трамп.

АҚШ президентининг айтишича, май ойида Саудия Арабистонига расмий ташрифидан кейин Путин билан учрашиши мумкин экан.

Қрим яна кун тартибида

Россия 2014 йилдаги талотўп вақтида Украинага тегишли Қримни аннексия қилиб олганди. Охирги кунларда бу масала яна кун тартибига чиқди. Аввалига Трампнинг махсус вакили Стивен Уиткофф Путин билан учрашганидан кейин урушни тугатишнинг шартларидан бири Украина 4 ҳудудини Россияга топшириши ва Қрим Россияники деб тан олиши эканини айтганди.

Тунов куни Лондонда ўтказилган музокараларда Америка томони урушни тугатиш бўйича шартларини украинларга тақдим этган. Унда ҳам Украина Қримни Россияники деб тан олиши кераклиги айтилган. Бироқ ҳали учрашув ўтказилишидан аввал Зеленский Украина ҳеч қачон Қримни Россияники деб тан олмаслигини айтди. Бу гапдан кейин АҚШ давлат котиби Марко Рубио, шунингдек, Германия ва Франция ташқи ишлар вазирлари Лондонга бормайдиган бўлди.

Трамп Зеленскийни бу позицияси учун танқид қилди: «Келишувга яқинмиз. Қўлида картаси йўқ одам ниҳоят қарор қабул қилиши керак. У тинчликка эришади ёки давлатини тўлиқ бой беришдан аввал яна уч йил жанг қилади», деб ёзди Трамп. АҚШ президенти бу гапи билан амалда Зеленский Қримни Россияники деб тан олиши керак, демоқчи бўлди.

Ана шунақа гаплар. Замонамизнинг буюк стратеги урушни бир кунда тугатаман деганда ҳеч кимнинг хаёлига келмаган сиёсий трюкни амалга оширишни эмас, бир давлатнинг ерини куч билан бошқасига олиб беришни назарда тутган бўлиб чиқяпти. Бу эса яхшиликка эмас. Унутманг, Иккинчи жаҳон уруши худди шундай келишувдан кейин бошланган.

Ўткир Жалолхонов тайёрлади.
Тасвирчи ва монтаж устаси – Фахриддин Ҳотамов.

Мавзуга оид