Британия ҳукуматидан Исроилга қурол экспортини тўхтатиш талаб қилинди

Британия ташқи ишлар вазири Дэвид Лэмми X ижтимоий тармоғи орқали баёнот эълон қилди ва Исроилнинг яқинда мажбуран кўчирилган фаластинликлар бошпанасига уюштирган ҳамда камида 100 киши, жумладан аёллар ва болалар ҳалок бўлган воқеани қоралади.

Бироқ, Британия дипломатик хизмати раҳбарининг пости фойдаланувчилар танқидига сабаб бўлди. Улар вазирга Лондоннинг Исроил давом этаётган ваҳшийликларида ҳам дипломатик яширин йўл билан, ҳам қурол етказиб бериш орқали иштирок этганини эслатишди. 

Худди шундай реакцияга бош вазир Кир Стармернинг Британия, Франция ва Германиянинг Ғазо секторида ўт очишни тўхтатиш бўйича музокараларни қўллаб-қувватловчи қўшма баёнотини эълон қилиши сабаб бўлди. 

Британия Исроилга асосий қурол етказиб берувчи бўлиб қолмоқда. Британия мудофаа саноатининг бу мамлакатга экспорти сўнгги бир неча йил ичида юзлаб миллион долларни ташкил этди. 

Исроилнинг Ғазо секторида 40 мингга яқин фаластинлик ўлимига сабаб бўлган ва 92 мингдан ортиқ киши жароҳат олган агрессияси бошланганидан бери Британия ҳукумати Исроилга қурол сотишни тўхтатиш бўйича мамлакатда катта жамоатчилик босимига дуч келди. Канада, Белгия, Нидерландия, Испания ва Япония каби давлатлар ҳам худди шундай қадам ташлаган. 

Риши Сунак бошчилигидаги консерватив ҳукумат бу талабларга унчалик аҳамият бермади. Ҳокимиятга келган Стармер ва лейбористлар бу масала бўйича уларнинг позицияси бошқача бўлиши мумкинлигини аниқ кўрсатдилар. 

Яқинда Британия оммавий ахборот воситаларида лейбористлар ҳукумати Исроилга қурол етказиб беришга яширин эмбарго жорий этгани ҳақида маълумот пайдо бўлди. Бироқ вазирлар маҳкамаси вакили бу даъвони рад этди. Унинг таъкидлашича, ҳукуматнинг Исроилга етказиб бериш учун экспорт лицензиялари бўйича позициясида «ҳеч қандай ўзгаришлар бўлмаган».

Баҳс ва аралаш сигналлар фонида инсон ҳуқуқлари ташкилотлари ва ҳуқуқшунос олимлар Британия ҳукуматидан ўз позициясини аниқлаштиришни талаб қилмоқда. Таъкидланишича, расмий Лондон хатти-ҳаракатлари унинг ўт очишни тўхтатишни қўллаб-қувватловчи баёнотларига зид келади ва Исроил урушига шерикликда айблаш учун асос яратади. 

«Британия ҳукумати Исроилни халқаро ҳуқуқни ҳурмат қилишга чақирувчи қуруқ баёнотлар беришда давом этмоқда», деди Фаластинликлар учун халқаро адолат маркази (ICJP) ҳуқуқшуноси Заки Сарраф «Анадолу» агентлигига. 

Унинг сўзларига кўра, Исроилга зудлик билан қурол-яроғ эмбаргоси жорий этишдан бош тортиш «Британия ўз иттифоқчиси томонидан содир этилган ҳарбий жиноятларга ёрдам беришдан афсусланмайди» деган маънони англатади.