9 май сулҳи: Россия ва Украина бир-бирини «манипуляция»да айбламоқда

Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песков Киевнинг Россия президенти Владимир Путиннинг 9 май куни муносабати билан ўт очишни тўхтатиш ташаббусига тўғридан тўғри реакция кўрсатмаганини «манипуляция» деб атади.

«Манипуляция – бу президент Путиннинг ташаббусига тўғридан тўғри жавоб бермаслик. Бу манипуляциядан ҳам бадтар. Лекин барибир Россия президентининг тинчлик ташаббуси ўз баҳосини олишига умид қиламиз. Чунки Европа пойтахтларидан бу ташаббусга берилган баҳони эшитмадик, Украинадан жавобни эшитмадик. Бу ерда ким ҳақиқатан ҳам тинчликка интилаётгани ва ким уруш ҳимоячиси экани аниқ бўлади», – деди Песков.

Россия 8 май ярим тундан 11 май ярим тунгача бўлган вақт оралиғида сулҳ эълон қилди. Кремл хабарига кўра, ўт очишни тўхтатиш Украина расмийларининг розилиги ёки рад этишидан қатъи назар, бир томонлама бўлади – бироқ унда Украина «бундан ўрнак олиш»га чақирилган, шунингдек, агар ўт очишни тўхтатиш режими Украина томонидан бузилса, Россия қуролли кучлари «адекват ва самарали жавоб қайтариши» қайд этилган.

Киевдагилар таклифни танқид қилишди. Дастлаб Украина ТИВ раҳбари Андрей Сибига Россия «ҳақиқатан ҳам тинчликни истаса», зудлик билан ўт очишни тўхтатиши мумкинлигини айтди. Кейин худди шундай баёнот Украина президенти Володимир Зеленский томонидан берилди. «Биз парадларни эмас, инсонлар ҳаётини қадрлаймиз. Айнан шунинг учун биз 8 майни кутиш учун ҳеч қандай сабаб йўқ деб ҳисоблаймиз», – деди у.

Зеленский, шунингдек, Путинни «навбатдаги манипуляцияга уриниш» ва тинчликни эмас, балки фақат «парад пайтида сукунатни таъминлаш»ни исташда айблади. У 30 кунлик ўт очишни тўхтатиш сулҳи тузишга чақирди, бироқ Москва узоқ муддатли ўт очишни тўхтатишдан бош тортган тақдирда, Украина армияси Путин таклиф қилган сулҳ режимига риоя қилиш-қилмаслигига аниқлик киритмади.

Песков бугун Зеленскийнинг 30 кунлик ўт очишни тўхтатиш ҳақидаги баёнотларига изоҳ бераркан, бундай сулҳ «президент Путин айтган нюанслар» ҳисобга олинган тақдирда мумкин бўлишини айтди.

30 кунга ўт очишни тўхтатиш ғояси АҚШ президенти Доналд Трамп томонидан март ойидаёқ таклиф қилинган эди. Украина ҳукумати дарҳол бунга тайёрлигини билдирган. Путин ҳам сулҳга розилигини эълон қилди, бироқ у «нюанслар» борлигини айтди – хусусан, узоқ муддатли ўт очишни тўхтатиш режими устидан назорат таъминланиши кераклигини. Шундан бери, АҚШ ва Европа иштирокидаги тинимсиз музокараларга қарамай, бу масалаларни ҳал қилишда олдинга силжиш кузатилмади.

Ғарб нашрлари Путиннинг ўт очишни тўхтатишга рози бўлмагани Трампнинг норозилигига сабаб бўлаётгани ҳақида бир неча бор хабар тарқатган. Бундай хабарлар фонида Путин кутилмаганда Пасха муносабати билан бир ярим кун муддатга ўт очишни тўхтатишини эълон қилди. Украина ҳам бу таклифга рози бўлди. Кейинчалик томонлар бир неча бор бир-бирини сулҳ режими бузилишида айблади, аммо умуман олганда, маълум соатларда ҳарбий ҳаракатлар интенсивлиги ҳақиқатан ҳам пасайганини тан олишди.