«Буни шундай қолдирмаймиз» — Азиз Абдуҳакимов Тош ҳовли девори бузилгани ҳақида

Хива шаҳридаги Тош ҳовли саройининг девори бузилиши Ўзбекистонда маданий мерос объектлари муҳофазаси тизимини қайта кўриб чиқиш кераклигидан дарак бермоқда.

Бош вазир ўринбосари, ЮНЕСКО ишлари бўйича миллий комиссия раиси Азиз Абдуҳакимов Kun.uz мухбири билан суҳбатда шу ҳақда айтиб ўтди.

Президентнинг Хоразмга ташрифи муносабати билан шу ерда бўлиб турган Абдуҳакимов Тош ҳовли саройидаги ҳолатни бевосита бориб кўргани, масала юзасидан ўрганиш олиб борилаётганини таъкидлади.

«Албатта, ўзим шу ерда эканимдан фойдаланиб, жойига бориб кўриб келдим. Бузган ташкилот деворда оғиш бўлгани, уни сақлаб қолиш мақсадида шундай қилгани, акс ҳолда буткул қулаб тушиб, ундан ҳам кўпроқ зарар келтириши мумкин, деган фикрларни айтяпти. Маданий мерос департаменти бошқача изоҳ беряпти.

Бу ерда кўп саволлар очиқ қоляпти. Шунақа хавф бор экан, бу нега олдинроқ ўрганилмаган? Ўрганилган бўлса, нега олдинроқ Илмий-эксперт кенгашига мурожаат қилинмаган? Мурожаат қилинган бўлса, нега тезда жавоб чиқмаган?

ЮНЕСКО билан ҳамкорлик бўйича миллий комиссия раҳбари сифатида айтаманки, буни шундай қолдирмаймиз. Ҳозир жиддий ўрганишлар олиб борилмоқда. Мана шу масалаларни кўтараётгани учун ОАВга раҳмат айтишимиз лозим.

Бундан хулоса қилиш мумкинки, ҳозирги тизим самарали ишламаяпти. Маданий мерос объектлари муҳофазаси тизимини қайта кўриб чиқишимиз керак.

Биз маданий мерос объектларини асраб-авайлаш ва реставрация қилишнинг самарали тизимини йўлга қўймасак, туризм йўналишида қилаётган шунча ишларимиз маъносиз бўлиб қолиши мумкин», – деди Азиз Абдуҳакимов.

Эслатиб ўтамиз, Тош ҳовли деворининг бир қисми бузилгани ҳақида ижтимоий тармоқларда хабар тарқалгач, Маданият вазирлиги бунинг учун илмий-эксперт кенгашидан рухсат олинмаганини билдирди.

Вазирлик ахборотига кўра, таъмирлаш-тиклаш ишларини «Ичан-Қалъа» давлат музей-қўриқхонаси буюртмачилигида «Сургут нефть строй» пудратчи корхонаси амалга оширган.

Аммо музей-қўриқхона илмий котиби Комилжон Худойбергановнинг сўзларига кўра, девор таъмири бўйича лойиҳа ҳужжатлари илмий кенгашдан ўтказиш учун шу йил августда Маданият вазирлигига берилган, аммо орадан 4 ой ўтса-да, бирор жавоб бўлмаган.

У Kun.uz'га берган изоҳида, вазирликдан жавоб келавермагач, шунингдек, девор парапети юқори қисмидан 20 сантиметргача оғиб, бу жараён сўнгги кунларда тезлашгани сабабли таъмирни бошлашга мажбур бўлишганини айтди.

«Режамизга кўра, девордан олинган ғиштлар бутунлигича ўз ўрнига қайтариб терилади. Натижада, биз девордаги оғишни бартараф этамиз ва уни тик ҳолига келтирамиз. Деворни бузишдан мақсад шу эди», – деди «Ичан-Қалъа» давлат музей-қўриқхонаси илмий котиби.