Жаҳон | 12:50 / 23.10.2022
20008
6 дақиқада ўқилади

Си Жинпинг Хитой раҳбарлигига қайта сайланди. Сиёсий бюрода фақат унинг тарафдорлари қолди

Си Жинпинг расман Хитой компартияси раҳбарлигига учинчи муддатга қайта сайланди - бунақаси ҳали бўлмаганди. Сиёсий бюро фақат у илгари сурган номзодлардан таркиб топди, шу тариқа у Мао Жедонг давридан буён энг қудратли давлат раҳбари сифатидаги мақомини мустаҳкамлади.

Фото: Getty Images

Хитой Коммунистик партияси марказий қўмитаси душанба куни 69 ёшли Си Жинпингни учинчи марта беш йиллик муддатга партия бош котиби лавозимига сайлади. У шунингдек Хитой компартияси марказий қўмитаси ҳарбий кенгаши раиси лавозимини ўзида сақлаб қолди.

Си Жинпинг партия марказий қўмитасининг янги таркиби номидан барчага билдирилган ишонч учун миннатдорчилик билдирди. Ўз чиқиши чоғида у шунингдек «янги йўлда янги чақириқлар ва янги синовлар қаршисида огоҳ бўлиш даркорлиги, доимо ҳушёрлик ва эҳтиёткорликни йўқотмаслик кераклиги»ни таъкидлади.

Сига қадар, Дэн Сяопин давридан буён Хитойда бу лавозимни икки мартадан ортиқ эгаллашга чеклов амал қиларди, аммо 2018 йилда ҳозирги давлат раҳбари ташаббуси билан бу чеклов бекор қилинганди.

22 октябр куни Хитойда Коммунистик партиянинг XX миллий қурултойи якунланди, унда партия сиёсий бюроси (24 киши) ва сиёсий бюронинг етти кишидан иборат марказий қўмитаси аъзолари сайланди. Марказий қўмитанинг янги таркибидан Сиёсий бюро доимий қўмитасининг тўрт аъзоси ўрин олмаган. Си Жинпинг, Ли Кэцян ва Ван Ҳунин ўз ўрнини сақлаб қолишган, Ли Жангшу, Ван Ян, Жао Лэцзи ва Ҳан Жэнг сиёсий бюрони тарк этишган. Ли Сян, Ли Си, Сай Си, Дин Сюэсян янги аъзолар бўлиб киришган.

Сиёсий бюронинг доимий қўмитаси янги таркибининг барча аъзолари Си Жинпингнинг яқин кишилари ҳисобланади.

«Карнеги фонди» катта тадқиқотчиси Александр Габуев сиёсий бюронинг янги таркиби ҳамма жойга ўз одамларини жойлаштира олган Сининг қудратини намойиш этади.

«Шу билан бирга бундай кучлар нисбати заифлик ҳақида ҳам дарак беради - Си фақат ўзи номзодини илгари сурган одамларгагина ишона олади, Жианг ва Ҳу (мамлакатнинг олдинги раҳбарлари - 1993-2002 йилларда раислик қилган Жианг Жемин ва 2002-2012 йиллардаги раис Ҳу Жинтао) даврида карьера қилган малакали сиёсатчилардан эса у «ишончсиз одамлар» сифатида қутулишга шошилди - ҳолбуки сўнгги ўн йилликда улар янги қоидалар бўйича ўйнашган ва «партия ядроси»га тўлиқ содиқ эканликларини намойиш этишганди», дея ёзади Габуев ўз телеграм-каналида.

Партия қурултойи ёпилиши арафасида президиумда иштирок этаётган Хитойнинг собиқ раҳбари Ҳу Жинтао залдан қўлтиқлаб олиб чиқиб кетилганди.

Кейинроқ бу унинг соғлиги ёмонлашгани билан изоҳланди.

Шу куни қурултой делегатлари партия марказий қўмитасининг 205 кишидан иборат янги таркибини сайлашди ва Си томонидан Коммунистик партия низомига Хитойга хос социализм тўғрисида таклиф қилинган тузатишларни маъқуллашди.

Қурултой делегатлари овоз беришда якдил. Фото: EPA

Бу тузатишлар, хусусан, Си Жинпингнинг шахсан Марказий қўмита ва умуман партиядаги марказий ролини таъкидлайди. Партия аъзолари, қурултой қарорига кўра, бу ролни чуқур англаши керак ва уни қўллаб-қувватлаш ҳамда мустаҳкамлаш учун барча имкониятларни ишга солиши керак.

Бундан ташқари, қурултой қарорларида низомга илгари киритилган «Си Жинпингнинг янги даврда хитойча хусусиятга эга социализм ҳақидаги ғоялари»нинг етакчи ва йўналтирувчи роли тасдиқланган.

Компартия қурултойи Тайван бўйича сиёсат формулировкасини анча қатъийлаштирди. Шу вақтга қадар амалда бўлган низом таҳририда «Хитой халқи, жумладан Тайвандаги ватандошлар бирлигини мустаҳкамлаш» ҳақида гап кетган бўлса, янги вариантда «айирмачилар» ва «Тайван мустақиллигини эълон қилишга уринишлар»ни қатъий рад этиш ва қарши кураш олиб бориш зарурлиги ҳақида гап боради.

Шавкат Мирзиёев Сини биринчилардан бўлиб табриклади

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев Хитой Халқ Республикаси раиси Си Жинпингга Хитой Коммунистик партиясининг XX қурултойи муваффақиятли ўтказилгани ҳамда у партиянинг Марказий қўмитаси Бош котиби лавозимига қайта сайлангани муносабати билан табрик йўллади.

«Хитой Халқ Республикаси сизнинг раҳбарлигингиз остида мисли кўрилмаган ютуқларга эришиб келмоқда. Узоқни кўзлаган доно сиёсатингиз, олиб бораётган кенг кўламли ислоҳотларингиз, аввало, Хитой халқининг турмуш тарзини тубдан яхшилашга ва мамлакатнинг бардавом тараққиётини мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда», дейилади жумладан мактубда.

Давлат раҳбари Си Жинпинг томонидан эълон қилинган янги режалар ва олға сурилган барча ташаббуслар Хитой давлатининг гуллаб-яшнашига муносиб ҳисса қўшиши ва унинг халқаро нуфузини янада юксалтиришига ишонч билдирган.

Бугунги кунда Хитой Ўзбекистоннинг етакчи савдо ҳамкорига айлангани, мамлакатларимиз ўртасидаги кўп қиррали ҳамкорлик барча соҳаларда жадал ривожланиб бораётгани алоҳида қайд этилган.

«Сиз, азиз биродарим билан бундан кейин ҳам дўстона ва очиқ мулоқотларни давом эттиришга тайёрлигимни билдираман. Ишончим комилки, келажакда Ўзбекистон-Хитой ўзаро манфаатли алоқаларини биргаликдаги саъй-ҳаракатларимиз билан янада юқори чўққиларга албатта олиб чиқамиз», дейилади мактубда. 

Ўзбекистон раҳбари Си Жинпингга сиҳат-саломатлик, оилавий бахт-саодат ва масъулиятли давлатчилик фаолиятида янги зафарлар, дўст Хитой халқига эса тинчлик ва давомий равнақ тилаган.

Мавзуга оид