«Тўрт оғайни ботирлар». Европа лигаси яримфиналлари олдидан

Болаликдаги эртакларда ёки Ҳолливуд киноларида клишега айланиб кетган сюжетлар бор. Масалан, турли йўллар билан маликани қутқариш учун бир неча қаҳрамон воқеа жойига етиб келади ёки кинода, банкни ўмариш керагу, ҳамманинг ўз ҳикояси, шу қарорга ундаган бирор жиддий сабаби бор. Кимдир бойиб кетмоқчи, кимдир севги туфайли бу йўлда, кимнингдир қизини ўғирлаб кетиб, шу ишни бажарсанг, қайтариб берамиз, деб таҳдид қилишган. Хуллас, тушундингиз.

Агар Европа Лигаси яримфинал иштирокчиларига қараб, бироз фикр юритсангиз, беихтиёр ўша ёшликдаги сюжет эсга тушади. Ҳар бир клуб бу ерга турли йўллар билан етиб келишди ва қизиғи, ҳар бирининг бир-бирига ўхшамаган манфаати, мақсади борки, интригани янада оширади. Келинг, «Манчестер Юнайтед», «Тоттенҳэм», «Атлетик» ва «Буде-Глимт»ни бир қизга уйланиш учун совчи бўлиб келган куёвликка номзодлар, Европа Лигасини эса гўзал қизга қиёслаймиз. Бошладик.

«МАНЧЕСТЕР ЮНАЙТЕД»

«Манчестер» қизни севмайди. Унинг ўз ҳисоб-китоби бор. Уйланишдан мақсад, шу орқали «ёш оила»га айланиб олмоқчи ва берилган имтиёзлардан фойдаланиш ниятида. Кредит олар, балки имтиёзли уй учун ҳаракат қилар, эҳтимол ишхонасида уйланганларга кўпроқ мукофот, ёрдам пуллари беришар ва ҳоказо.

«Манчестер Юнайтед» мавсум ўртасида Эрик тен Ҳагни истеъфога чиқариб, ўша палла учун Европанинг энг яхши мураббийларидан бири бўлиб турган Рубен Аморимни олиб келди-ю, кейин қараса, янги мураббийнинг ўзига хос тизими, талаблари бор экан. Бусиз Рубен «Спортинг»даги сеҳрини кўрсата олмайди, зудлик билан баъзи чизиқларга янги, айнан мураббий учун мос бўлган футболчилар трансфер қилиниши шарт. Ахир ёздаги трансферлар, ундан олдингилари Эрик тен Ҳаг учун олиб келинган-ку?

Кейин, бундоқ қарашса, пул ҳам йўқ, ғазнанинг таги кўриниб қолган, бунинг устига, УЕФАнинг молиявий шартлари ҳам кўп сарфлашга тўсқинлик қилмоқда. АПЛда вазият ўнглаб бўлмас даражада чатоқ. Демак, биргина йўл – Европа Лигасини ютиш орқали Чемпионлар Лигаси йўлланмасини қўлга киритиш.

Бу трюкни бир неча йил олдин бошқа португалиялик мураббий ўргатиб кетганди «Юнайтед»га. Агар ЕЧЛ йўлланмаси бўлса, биринчидан, қўшимча молиявий даромадлар бўлади, иккинчидан, футболчиларни жалб қилиш учун муҳим. Клуб вазиятни баҳолаб, бор эътиборини айнан шу турнирга қаратишни бошлади, Англия чемпионати баҳсларида ҳатто шу пайтгача майдонга тушмаган ёшлар ҳам синаб кўрилмоқда.

Ўтган турда «Борнмут»га қарши ўйинда асосий таркиб ташлангани сабабини эса Рубен Аморим ушбу клубнинг услуб борасида «Атлетик»ка ўхшаш экани билан изоҳлади. Ростан ҳам борнмутликлар устози Ираола баск бўлиб, узоқ йиллар Билбаода тўп сурган. «МЮ»нинг бу тажрибаси у қадар ўхшамади, то рақиб бир киши кам бўлиб қолмагунча ҳисобда ортда бораётганди ҳам. Лекин баъзи кичик деталларда керакли хулосалар олинган бўлиши табиий.

Жароҳатларга келсак, Аморим Де Лигт ва Амад Диаллонинг таркибга қайтганини тасдиқлади ва бу футболчиларни Испанияга олиб келди. Аммо Амад икки ойдан бери майдонга тушмаганидан келиб чиқилса, майдонга тушишга тайёр бўлмаслиги мумкин. Лисандро Мартинес, Зиркзе, Ҳевен, Далот каби футболчилар жамоага ёрдам бера олишмайди.

Дарвоқе, «Манчестер Юнайтед» ушбу мавсумда ЕЧЛ ва ЕЛда иштирок этган ва этаётган 72 жамоа ичида бирорта ҳам мағлубиятга учрамаган ягона клуб бўлиб турибди.

«ТОТТЕНҲЭМ»

«Тоттенҳэм» қизни севмайди. Аммо унга ким бўлса ҳам, уйланишга бир қиз керак. Танишлари неча йиллардан бери «қачон уйланасан» деб тинч қўймайди, устидан кулади. Ўзидан анча ёш, хунукроқ, тайинли иши йўқ бошқа йигитлар ҳам аллақачон уйланди, ажрашди, аммо «Тоттенҳэм» бунинг иложини қила олмаяпти. Нима қилиб бўлсаям, шу йил уйланиши шарт.

«Тоттенҳэм» Англиянинг олтита топ-клуби қаторида санаб келинади. Таркиб, имкониятлар борасида кўп жамоалардан кам бўлмаса-да, анчадан бери бирор соврин юта олмаяпти. Лигадаги охирги чемпионликка 64 йил бўлди, Европада сўнгги бор 1984 йилда УЕФА кубогини қўлга киритишганди. Кичик бўлса ҳам охирги кубок 2007/08 йиллар мавсумида қўлга киритилган – Англия Лига кубоги.

Анже Постекўғли бошқарувга келиб, жамоа ўйинида сезиларли даражада ўсиш кузатилгач, ниҳоят лондонликлар бу сафар катта ишонч билан иккинчи мавсумни кутишганди. Мураббийнинг ўзи ҳам одатда қаерда ишламасин, иккинчи мавсумида бирор соврин ютиши ҳақидаги гаплари ҳам умид билан қарши олинди. Жамоа Англия Лига кубоги финали остонасида «Ливерпул»га ютқазгач, ягона илинж Европа Лигасида қолди. Яримфиналдаги рақиб «Лацио» эмас, римликларни сенсацион равишда енгган Норвегия клуби бўлгач, бу соврин реалликка анча яқин кўрина бошлади. Бир қадам, уёғи финал, мабодо финалда «МЮ» рақиб бўлса янада яхши – ушбу мавсумнинг ўзида «Тоттенҳэм» бу жамоа устидан уч марта ғалабага эришди.

«Шпорлар» анчадан бери тузукроқ ўйин кўрсатмаяпти ва бу кўп жиҳатдан мотивация йўқолгани ва бор эътибор худди «МЮ» каби шу турнирга қаратилгани билан изоҳланиши мумкин. «Тоттенҳэм» охирги 12 ўйиннинг атиги 3 тасида ғалаба қозонди ва бунинг ҳам иккитаси Европа Лигасида. Муҳим паллада, конкрет натижа керак бўлганда жамоа кучая оляпти. «Айнтрахт»га қарши жавоб учрашуви яққол мисол – Лондондаги ўйинда немислар дуранг билан қайтишганди, аммо Франкфуртдаги баҳсда жамоа то гол ургунча ташаббускор ўйин кўрсатди. Ҳисобни очгач, ишончли ҳимояланиши мумкинлигини ҳам намойиш қилди.

«Тоттенҳэм» деярли бутун мавсум жароҳатлар гирдобида яшаяпти. Шу туфайли баъзи футболчилар йўқлиги мураббий учун катта муаммо бўлмаса керак. Жамоа етакчиси Сон Хон Миннинг дастлабки ўйинда иштирок этиши сўроқ остида, аммо жавоб ўйинида кореялик ҳужумчи тайёр бўлиши мумкин.

«АТЛЕТИК»

 «Атлетик» ҳам қизни севмайди. Унинг орзуси – тўй. Данғиллама маросим қилиш, барча казо-казоларни меҳмонга чақириш ва чиройли костюм-шимларни кийиб, савлат тўкиб ўтириш.

Маълумки, Европа Лигаси финали Билбаода, «Атлетик» уй ўйинларини ўтказадиган «Сан Мамес Барриа» стадионида бўлиб ўтади. Табиийки, бутун Билбао мана шу финал умидида ёнмоқда, албатта, қатнашчилардан бири «Атлетик» бўлиши шарти билан. Билбаоликлар Испания чемпиони бўлганига қирқ йилдан ошган бўлса-да, маҳаллий даражада анча совриндор ҳисобланишади. «Реал» ва «Барселона» ўтирган дастурхонда нимадир тановул қилиб қолиш ҳам катта воқеа, мисол учун, ўтган мавсумда жамоа Қироллик кубогида зафар қучди. Аммо Европа миқёсидаги совринлар ҳали «Атлетик» музейига кирмаган. Жамоа 2012 йилда Европа Лигаси финалида тўп сурган, аммо Мадриднинг «Атлетико» клубига ютқазганди. Қизиғи, айнан ўша турнир чоракфиналида «Атлетик» бугунги рақиби «Манчестер Юнайтед»ни курашдан чиқариб юборганди.

У пайтда манчестерликлар Чемпионлар Лигасидаги муваффақиятсизлик туфайли Европа Лигасига қўшилиб қолган топ клуб эди, айни пайтда аксинча, мутахассислар жуфтликда «Атлетик»нинг имкониятларини юқорироқ баҳолашмоқда. Гап фақат финалга мезбонликда эмас, Валверде шогирдлари мавсумни бир текисда ўтказиб келяпти ва чемпионат орқали Чемпионлар Лигаси йўлланмасини қўлга киритди ҳисоб. Мавсум тугашига 5 тур қолганда 6-ўриндаги «Бетис»дан 6 очколик устунлик бор. Европа Лигасида ҳам «Атлетик» илк ўйинлардан бери муносиб қатнашмоқда. Умумий жадвалда жамоа 2-ўринни эгаллаганди, ҳозирда турнирда энг яхши ҳимояга эга бўлган жамоалардан бири бўлиб турибди. Билбаоликлар Испания чемпионатида ҳам энг кам гол ўтказган жамоа саналади.

«МЮ»га қарши ўйин олдидан юзага келган жиддий муаммо – жамоанинг энг сермаҳсул футболчиси Ойан Сансетнинг жароҳати. Ушбу мавсумда «Атлетик» либосида 17 гол уришга муваффақ бўлган 25 ёшли ҳужумчи бир ҳафта олдин «Лас Палмас»га қарши ўйинда жароҳатланди ва бир неча ҳафтага сафдан чиқди. Катта эҳтимол билан, у жавоб ўйинида ҳам шерикларига ёрдам бера олмайди. Аммо яхши хабар ҳам бор. Нико Уилямс кичик жароҳатдан қутулди ва «МЮ»га қарши ўйинларга тайёр экани айтилмоқда. 

«БУДЕ ГЛИМТ»

Қизни жонидан ортиқ севади. Бундай қизга уйланиш «Буде» учун фақат тушларда рўёбга чиқадиган орзу. Лекин нега ҳаракат қилиб кўрмаслик керак?

«Буде/Глимт» анча камтарона таркибга эга бўлса-да, жамоа сифатида анча шаклланган. Норвегия даражасида сўнгги йилларнинг энг совриндор клуби ҳисобланади. Жамоа қаторасига охирги икки йилда, шунингдек, сўнгги беш йилда 4 марта мамлакат чемпионига айланди. «Буде/Глимт»нинг дастлабки босқичда «Порту» ва «Бешиктош» каби жиддий рақибларни енгиб, плей-оффга чиққанининг ўзи катта воқеа саналганди, аммо плей-оффда каттароқ сюрприз кутиб турган экан. Букмекерлар қоғозларида турнирнинг биринчи фаворити деб ҳисоблаган «Лацио» айнан «Буде/Глимт» томонидан мусобақадан чиқариб юборилди. Европа Лигасида улар «Олд Траффорд»га ҳам меҳмон бўлишди ва ҳатто бир муддат ҳисобда олдинда ҳам боришганди. Яъни бу жамоа билан ҳам ҳазиллашиб бўлмайди.

Бундан ташқари, норвегияликларда рақибларга нисбатан бир жиҳатдан устунлик бор. Биринчидан, юқорида айтганимиздек, яримфиналнинг уч иштирокчи учун бу турнир сўнгги умид, баъзилари учун ҳатто мавсумни белгилаб берадиган мусобақа бўлиб турибди. «Буде»нинг эса шу ергача етиб келгани катта воқеа, демак футболчилар ортиқча босимсиз шу пайтгача кўрсатиб келаётган мўъжизани давом эттиришса не ажаб?

Муаммо ҳам бор. Лондондаги ўйинда жамоанинг бирданига уч футболчиси дисквалификация туфайли ўйнай олмайди. Ҳелмерсен Римдаги ўйинда ҳакам томонидан четлатилган бўлса, Берг ва Евиен навбатдаги сариқ карточка туфайли бугунги учрашувда майдонга туша олмайди.

Хуллас, ҳикоямиз шу ерда тугайди. Аслида эса энди бошланади. Якунни билмоқчи бўлсангиз, бугун экран қаршисида ухлаб қолманг. Демак:

1 май. Европа Лигаси. Яримфинал. Биринчи учрашувлар.

23:55. АТЛЕТИК – МАНЧЕСТЕР ЮНАЙТЕД\

23:55. ТОТТЕНҲЭМ – БУДЕ/ГЛИМТ

Жавоб ўйинлари 9 май куни бўлиб ўтади.

Қ.Асланов