100 yil oldin O‘zbekistonda Qurbon hayiti qanday nishonlangan? Arxiv suratlar
Arxivlarda o‘zbekistonliklar o‘tgan asrda Qurbon hayitini qanday nishonlaganiga oid fotolar, juda kam bo‘lsa-da, saqlanib qolgan. Asosiy tarixiy suratlar 1870- va 1950-yillarni o‘z ichiga oladi. Kun.uz Kinofotofono hujjatlari arxividan 19-asr oxiri, 20-asr o‘rtalarida o‘zbekistonliklar Qurbon hayitini qanday o‘tkazganiga oid suratlarni izlab ko‘rdi.
Ma’lum bo‘lishicha, Qurbon hayitlariga doir asosan 1870-yil yoki 1954-yillarda Toshkent va Samarqandda olingan forosuratlargina saqlanib qolgan.
1898 yilda mashhur fransuz sayohatchisi va fotografi Gyugo Krafft Rossiya imperiyasiga sayohat qiladi va asosiy vaqtini Samarqandda o‘tkazib, Qurbon hayitini o‘zbekistonlik musulmonlar qanday nishonlanishini fotolarga muhrlaydi.
1902 yilda nashr etilgan “A travers le Turkestan russe” (“Rossiya Turkistoni orqali”) kitobidan Krafft olgan 70 ta rasm, jumladan, fotosuratlar, gravyuralar va xaritalar o‘rin olgan.
U Samarqanddagi kuzatuvlari haqida yozarkan, Qurbon hayitidagi bayramlarning “eng ulug‘vori” Samarqanddagi Namozgoh masjidining go‘zal bog‘ida o‘tkazilishini aytadi.
“Qurbon hayitida musulmonlar o‘zlari xohlab, navbatma-navbat uylarida bayram ziyofatlarini o‘tkazadi, unga barchani taklif qiladi. Qayerdan taklif bo‘lsa, ziyofatlarga boradi.
Yaxshi tashkil etilgan ziyofat – “qurbonlik” yaxshigina qimmatga tushadi. Chunki marosim paytida so‘yilgan qo‘chqordan tashqari, dasturxon mo‘l-ko‘l bo‘ladi. Kamida, bir funt (16 kilogramm) bug‘doy keki, to‘rt funt guruch, bir yarim kilogramm yashil choy, ko‘p miqdordagi shirinliklar va konfetlar olib olishingiz kerak”, – deb yozadi u.
O‘zbekiston kinofotofono hujjatlari milliy arxivida esa asosan musulmonlar Qurbon hayiti namozini o‘qiyotganiga oid rasmlarni topishingiz mumkin.
Mavzuga oid
13:40 / 19.06.2024
IHeS Rossiyani sovet arxivlaridan foydalanishga ruxsat bermagani uchun qoraladi
13:49 / 13.06.2024
Qurbon hayiti munosabati bilan qo‘shimcha poyezd qatnovlari yo‘lga qo‘yiladi
19:34 / 12.06.2024
Hayit kuni Toshkentda yuk mashinalari harakati vaqtincha to‘xtatiladi
15:16 / 12.06.2024