O‘zbekiston dunyoda uzum eksport qiluvchi eng yirik davlatlar reytingidan chiqib ketdi

Agar 2022 yilda O‘zbekiston uzum eksporti bo‘yicha dunyoda 9-o‘rinda turgan bo‘lsa, 2023 yilda birdaniga 11 o‘rinni yo‘qotib, 20-o‘rinni zo‘rg‘a egalladi. 

Shu bilan birga, eksport hajmi bir yilda 8 barobar kamaydi, bu haqiqiy uzum falokati - g‘ayritabiiy sovuqlar tufayli katta maydonlarda uzumzorlarning nobud bo‘lishi natijasi bo‘ldi.

Uzumzorlarning yo‘qotilishi meva-sabzavot sanoati uchun og‘ir zarba bo‘ldi, chunki uzum mamlakatning asosiy eksporti va O‘zbekistondagi ko‘plab kichik fermerlar uchun eng muhim daromad manbai edi. 

Shu bilan birga, yo‘qotishlar nafaqat yangi meva eksport sanoatiga, balki quritilgan mevalarga ham ta’sir ko‘rsatdi, chunki mayiz (quritilgan uzum) ham mamlakat qishloq xo‘jaligining asosiy eksport mahsulotlaridan biridir. Yangi uzum navlari eskirgani va murakkab logistika tufayli asosan qo‘shni mamlakatlarga sotilayotgan bo‘lsa, mayiz eksporti chinakam diversifikatsiya qilingan. 

Eng muhimi, yuqori daromadga ega bo‘lgan mamlakatlar yangi uzumni sotib olgan mamlakatlardan farqli o‘laroq, mayiz eksportida ortib borayotgan ulushni egalladi.

Vaziyat shu qadar og‘irlashdiki, O‘zbekiston hatto uzumni chetdan keltirdi. Biroq, uzumzorlar juda tez tiklanishga muvaffaq bo‘lganga o‘xshaydi, chunki bu mavsumda uzumning asosiy navlari va turlarining ko‘pchiligi uchun narxlar allaqachon normal darajaga qaytgan.