Xitoy pandemiya kelib chiqishi masalasida vazminlikka chaqirdi

Germaniya Federal razvedka xizmati (BND) koronavirus sun’iy yaratilgan deb gumon qilayotgani haqidagi xabarlardan so‘ng, Xitoy vazminlikka chaqirdi. «Koronavirus masalasida Xitoy siyosiy manipulyatsiyaning har qanday shakliga qat’iy qarshilik qiladi», dedi Tashqi ishlar vazirligi matbuot kotibi Mao Ning Pekinda. Uning so‘zlariga ko‘ra, Xitoy ilmiy masalalar olimlar tomonidan ko‘rib chiqilishi kerak degan fikrga amal qiladi. Mao Uxandagi tegishli laboratoriyalarda tadqiqotchilar bilan suhbatlashgan Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) bir guruh ekspertlarining hisobotiga tayangan.

Pekin JSST ekspertlariga asoslanyapti

Maoning so‘zlariga ko‘ra, ular virus u yerdan sizib chiqishini «ehtimoldan yiroq holat» degan xulosaga kelishgan. Biroq, JSST to‘rt yil davomida SARS-CoV-2 virusining kelib chiqishi haqidagi barcha farazlar o‘z kuchini saqlab qolishini ta’kidlab keladi. Tashkilot mutaxassislarning Uxanga safari surishtiruvning boshlanishi ekanligini bildirdi. JSST 2024 yil dekabr oyi oxirida yana Xitoyni «COVID-19 kelib chiqishini tushunish uchun barcha ma’lumotlarga kirishni ta’minlashga» chaqirdi va buni axloqiy va ilmiy majburiyat deb atadi.

Ommaviy axborot vositalarining xabarlariga ko‘ra, federal kansler idorasi olimlardan koronavirus Xitoyning markaziy Uxan shahridagi laboratoriyada paydo bo‘lganligi haqidagi da’voni tasdiqlovchi BND shartli dalillarini o‘rganishni so‘ragan. Neuen Zürcher Zeitung nashriga ko‘ra, BND virusning kelib chiqishi haqidagi laboratoriya tezislari uchun ishonchli dalillarga ega. Ular so‘nggi oylardagi yig‘ilishlarda ekspertlar guruhi tomonidan baholanishi kerak edi. Ushbu ekspert baholari haqida hozircha ma’lumot yo‘q.

Laboratoriya tezisiga ko‘ra, SARS-CoV-2 virusi Xitoyning Uxan virusologiya institutining biolaboratoriyasida paydo bo‘lgan, u yerda tadqiqotlar, jumladan, koronaviruslar bo‘yicha ham olib borilmoqda. Ikkinchi nazariyaga ko‘ra, virus 2002-2003 yillardagi atipik pnevmoniya virusi kabi tabiiy kelib chiqqan.

Germaniya razvedkasi: COVID-19 pandemiyasi Xitoydagi sizib chiqish sababli yuzaga kelgan

COVID-19 pandemiyasi Xitoyning Uxan shahridagi laboratoriyadan SARS-CoV-2 virusining sizib chiqishi tufayli yuzaga kelgan. Germaniya tashqi razvedka xizmati BND 2020 yilda shunday xulosaga kelgan, deb yozadi Süddeutsche Zeitung va Zeit gazetalari 12 mart kuni.

Ta’kidlanishicha, bu boradagi tekshiruv federal kansler tomonidan maxsus xizmatga topshirilgan va keyinchalik aynan u olingan ma’lumotlarni maxfiylashtirgan.

Nashrlarga ko‘ra, BND tahlili ochiq manbalarga, xususan, Saaremaa shartli nomdagi razvedka xizmati operatsiyasi doirasida to‘plangan materiallarga asoslangan. Xususan, bu Xitoy tadqiqot institutlari, shu jumladan Uxan virusologiya instituti ilmiy ma’lumotlariga tegishli. Materiallarda nafaqat tabiiy viruslar sun’iy ravishda o‘zgartirilgan xavfli tajribalar, balki laboratoriyalarda xavfsizlik qoidalarining ko‘plab buzilishi belgilari ham mavjud.

Jurnalistlarga ko‘ra, Angela Merkel Germaniya hukumati rahbari bo‘lgan davrda BND boshlig‘i Bruno Kal federal kansler idorasini SARS-CoV-2 virusi kelib chiqishini tekshirish bo‘yicha operatsiyalar haqida shaxsan xabardor qilgan.

Ushbu hisobotlarda virusning laboratoriyadan kelib chiqishi ehtimoli 80-95 foizga baholangan, deb yozadi Süddeutsche Zeitung va Zeit. Biroq, federal kansler idorasi bu ma’lumotni ommaga oshkor qilmaslikka qaror qildi.