Minbardagi 25 soat: senator Buker nega bunday qildi?

Bugun xalq tomonidan uning manfaatlarini hukumat darajasida himoya qilishi uchun saylangan senator minbarda turib naq 25 soat davomida nutq so‘zlagani haqida gaplashamiz. Yo‘q, bu voqea siz o‘ylagan senatda emas, AQSh senatida kuzatildi. 55 yoshli senator Kori Buker 25 soat-u 5 daqiqa minbarda turib Donald Trampni tanqid qildi. Bu senat tarixidagi eng uzun nutq bo‘ldi.

Demokrat Kori Buker 2013 yil Nyu Jyersidan AQSh senatiga saylangan. 2014 va 2020 yillarda yana ikki marta saylovda yutgan. Senator nutqi davomida Donald Tramp va uning ma’muriyati olib borayotgan siyosatni tanqid qildi. Dushanba kuni kechqurun minbarga chiqib kelarkan, senator Buker jismoniy holati imkon berguniga qadar nutq so‘zlashini aytadi.

Uzoq nutq so‘zlash bo‘yicha avvalgi rekord respublikachi senator Strom Termondga tegishli edi. Janubiy karolinalik senator 68 yil avval fuqarolik to‘g‘risida qonunga qarshi pozitsiyasini ifoda etish uchun 24 soat-u 18 daqiqa davomida AQSh senatida nutq so‘zlagan. Shu tariqa demokrat Buker noodatiy rekordni yangiladi. U saylovdagi mag‘lubiyatdan tushkunlikka tushib qolgan demokratlarini kurashga undash uchun mana shunday uzun nutq so‘zlashga qaror qilgan. Oxirgi vaqtlarda Amerikadagi demokratik partiya tarafdorlari partiya Trampga qarshi hech nima qila olmayotganidan norozi bo‘lishmoqda. Senator Buker bu o‘ziga xos isyon orqali partiyadoshlarini qat’iyatli bo‘lishga chaqirgan ko‘rinadi.

Shuningdek, senator to‘xtovsiz chiqish qilish orqali senatning faoliyatiga, ya’ni Trampning navbatdagi tashabbuslari tasdiqlanishiga xalaqit berishga uringan. Siyosatchi bunga erishdi ham. Senat kun tartibidagi qator masalalarni boshqa kunga qoldirdi. Chunki minbardagi senator so‘zini bo‘lish mumkin emasdi.

Senator Buker amaldagi prezident Donald Tramp va ittifoqchisi Ilon Maskning qisqartirish siyosati mamlakatga zarar keltirayotganini aytdi. Trampni NATOni kuchsizlantirayotgani, Putinga og‘ishayotgani, Ukraina prezidenti Zelenskiyni diktator deb atagani, Grenlandiya va Kanadaga tahdid qilayotgani uchun qoraladi.

Hojatga chiqmay 25 soat-a?!

Ko‘pchilik senator Buker qanday qilib 25 soat minbarda turib gapirdi, inson buncha vaqt bir xil holatda turib, buning ustiga hojatxonaga chiqmay gapira olmaydi-ku, deb aytmoqda. Jurnalistlar tarixiy chiqishidan keyin demokratdan shu haqda so‘rashdi. Buker hojatxonaga chiqishga ehtiyoj sezmaslik uchun juma kunidan boshlab – minbarga chiqishidan uch kun avval ovqat yeyishni to‘xtatganini aytdi. Bir kun qolganida suv ham ichmagan. U faqat nutqi boshlanishidan avval biroz suv ichib olgan.

Nafas rostlashi uchun demokrat hamkasblari unga ora-orada savollar berib turishgan. «Vaqt o‘tgan sayin mushaklar tortisha boshladi, spazmga o‘xshagan holat yuzaga keldi», deydi siyosatchi. 25 soat-u 5 daqiqa davom etgan nutqi tugagach, senator Buker minbarni oqsoqlanib tark etgan.

Ana shunaqa gaplar. Amerikalik senatorning 25 soatlik nutqi dunyoda hech nimani o‘zgartirgani yo‘q, AQShning o‘zida ham. Hukmron respublikachilar uning uzun nutqini tinglamagan bo‘lishsa ham kerak. Trampning partiyadoshlari o‘zlari xohlagan tashabbusni o‘sha kuni bo‘lmasa, boshqa kunda tasdiqlatib olaverishadi. Senator Buker ham buni yaxshi bilardi. Bu nutqidan keyin senator Instagram’da yulduzga ham aylanmadi, uning maoshini ham ko‘tarishgani yo‘q, senator buni ham yaxshi bilardi. Shunchaki bu inson uni saylagan Nyu Jyersidagi amerikaliklar oldida mas’uliyati borligini his qildi. Ey demokratlar, davlatimiz nomidan qo‘shnilarimizga tahdid qilishyapti, nega indamaysizlar, degan chaqiriqlarga vijdoni dosh bermadi. Katta yong‘inni o‘chirish uchun suv olib borayotgan chumoli rivoyatidagi kabi uning tomoni aniqligini ko‘rsatdi. Mana shunaqa senatorlar ham bor dunyoda...

O‘tkir Jalolxonov tayyorladi.

Tasvirchi va montaj ustasi – Faxriddin Hotamov.