Xitoy Ukraina bo‘yicha tinchlik sammitida qatnashmaydi

Xitoy iyun oyida Shveytsariyada bo‘lib o‘tadigan Global tinchlik sammitida ishtirok etish niyatida emas. «Uchrashuvni tashkil etish hali ham Xitoy Xalq Respublikasi talablariga va xalqaro hamjamiyatning kutilmalariga javob bermaydi, shuning uchun Xitoyning unda ishtirok etishi qiyin masala», dedi TIV matbuot kotibi Mao Nin 31 may, juma kuni Pekinda. 

Uning so‘zlariga ko‘ra: «Xitoy har doim xalqaro konferensiya Rossiya va Ukraina tomonidan tan olinishi, barcha tomonlar teng ishtiroki va barcha tinchlik rejalarini adolatli muhokama qilishi kerakligini ta’kidlab keladi». Aks holda, sammit qarorlari «tinchlikni tiklashda muhim rol o‘ynashi qiyin bo‘ladi», deya qo‘shimcha qildi Mao Nin va Xitoy «tinchlik muzokaralarini o‘ziga xos tarzda rag‘batlantirishi, barcha tomonlar bilan aloqani saqlab turishi va hamkorlik uchun shart-sharoitlar yaratishga birgalikda harakatlanishini» qo‘shimcha qildi. 

Avvalroq Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy XXR raisi Si Jinpingni sammitda ishtirok etishga shaxsan taklif qilgan edi. 

Xitoy hech bir tomonga qurol bermayotganini bildiryapti

Shu kuni Xitoy milliy mudofaa vazirligi vakili AQShga Pekin «Ukrainadagi mojaroda qatnashayotgan tomonlardan hech biriga» qurol bermayotgani va «xolis pozitsiya» tutayotganini ma’lum qildi, deb yozadi AFP. «Biz mojaroning hech bir tomoniga qurol bermaslik bo‘yicha o‘z majburiyatimizni bajardik. Qonun va qoidalarga muvofiq, harbiy mahsulotlar eksporti ustidan qattiq nazoratni amalga oshiramiz», dedi mudofaa vazirligi vakili Pentagon rahbari Lloyd Ostinning xitoylik hamkasbi Dun Tszyun bilan Singapurdagi uchrashuvidan so‘ng. 

O‘tgan hafta Britaniya mudofaa vaziri Grant Shepps Xitoyni Rossiyaga keyinchalik Ukrainaga qarshi urushda qo‘llanadigan qurollar yetkazib berishda aybladi. «Bugun men Rossiya va Xitoy o‘rtasida Ukrainada qo‘llangan qurollar sohasida hamkorlik to‘g‘risida dalillar borligini xabar qilishim mumkin», dedi Shepps Londonda.

Ukraina bo‘yicha beshinchi konferensiya

Ukraina bo‘yicha global tinchlik sammiti 15-16 iyun kunlari Lyutsern yaqinida joylashgan Byurgenshtok kurortida bo‘lib o‘tadi. Anjumanda 100 ga yaqin davlat ishtirok etishi kutilmoqda. Sammit uchrashuvi formati jihatidan Ukrainadagi urushni tinch yo‘l bilan hal qilish bo‘yicha 2023 yilda Daniya, Saudiya Arabistoni va Maltada hamda o‘tgan yanvarda Davosda o‘tkazilgan to‘rtta konferensiyaga o‘xshashi kerak. 

Ukrainaga qarshi urushni tugatish imkoniyatlari muhokama qilinadigan Shveytsariyadagi sammitga Rossiya taklif qilinmadi. Moskva, o‘z navbatida, Rossiya Federatsiyasi ishtirokisiz bunday uchrashuvning mantiqiy bo‘lmasligini ta’kidladi. Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy Rossiya Federatsiyasini sammitni buzish niyatida ekanlikda aybladi. 

Bloomberg agentligining xabar berishicha, Amerika prezidenti Kaliforniyadagi saylovoldi kampaniyasi tufayli Shveytsariyadagi tinchlik sammitini o‘tkazib yuborishi mumkin. Unga ko‘ra, Jo Bayden G7 yetakchilari yig‘ilishida ishtirok etish uchun Italiyaga uchib boradi, biroq 15 iyun kuni Los-Anjyelesda o‘z saylovoldi kampaniyasi uchun mablag‘ yig‘ish tadbirida qatnashadi. Agentlik suhbatdoshlariga ko‘ra, tinchlik sammitida AQSh vitse-prezidenti Kamala Xarris ham bo‘lmaydi. 

Zelenskiy: Bayden Ukraina bo‘yicha tinchlik sammitiga kerak

Agar prezident Bayden Ukraina tashabbusi bilan Shveytsariya tomonidan tashkil etilgan tinchlik sammitida qatnashmasa, bu «kuchli qaror» bo‘lmaydi, dedi Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy 28 may kuni. «Bayden jahon sammiti va AQSh reaksiyasiga qaraydigan boshqa liderlar uchun kerak. Uning yo‘qligi Putin tomonidan shaxsan olqishlanadi», dedi Zelenskiy.

Ukraina prezidentining so‘zlariga ko‘ra, Kiyev tinchlik sammiti tashabbusini qo‘llab-quvvatlagan barcha davlatlarga minnatdorchilik bildiradi. «Men ishonamanki, agar siz tinchlikni xohlasangiz, u yerda bo‘lasiz va biror narsaga rozi bo‘lmasangiz ham gapirasiz», dedi Zelenskiy.